Publish locally (and don’t perish!)

Ter gelegenheid van de vijftiende verjaardag van het tijdschrift Brussels Studies zal deze studienamiddag zich toespitsen op een duidelijke paradox. Want hoewel de productie van lokale kennis absoluut noodzakelijk is voor het overheidsoptreden en voor de verschillende maatschappelijke en stedelijke actoren in het bijzonder, wordt de verspreiding van die kennis op lokaal niveau relatief weinig gevaloriseerd in de academische sfeer.
In de academische wereld heerst immers de zorgwekkende trend – die vaak nog wordt versterkt door de procedures voor het beheer van de financieringen en loopbanen – om de voorkeur te geven aan algemeen erkende en geciteerde ‘internationale’ wetenschappelijke tijdschriften (met een hoge impactfactor). Onderzoek kent geen grenzen meer en de publicatie van artikels in dergelijke tijdschriften maakt het in theorie mogelijk om de onderzoeksresultaten van collega’s uit de hele wereld te vergelijken. Deze publicatielogica bevoordeelt echter een aantal aspecten die makkelijker ‘exporteerbaar’ zijn: theorieën, concepten en vergelijkingen. Al die elementen maken het niet noodzakelijk mogelijk om dieper in te gaan op kwesties van lokaal of regionaal belang. Bovendien zijn die zogenaamde ‘internationale’ wetenschappelijke tijdschriften over het algemeen niet erg toegankelijk voor een breder publiek. Meestal gaat het om (soms zeer dure) betalende tijdschriften die vaak de versnippering van de vakgebieden duidelijk maken en die doorgaans uitsluitend in het Engels zijn geschreven. En dan is er nog het feit dat door de techniciteit van de artikels de resultaten die in de tijdschriften aan bod komen moeilijk te begrijpen zijn voor de potentiële gebruikers van die resultaten.

Er wordt nochtans veel onderzoek naar lokaal gesitueerde objecten verricht in een groot aantal vakgebieden (sociologie, geschiedenis, linguïstiek, politieke wetenschappen, geografie, recht, biologie, enz.). Het belang van dit onderzoek voor de wetenschap en voor de samenleving hoeft geen betoog meer. De overheid financiert overigens heel wat van dergelijke onderzoeksprojecten. Naast de productie is dus ook de verspreiding van deze lokale kennis een groot probleem, zowel voor de gebieden en kringen waaruit de kennis afkomstig is als binnen de wetenschappelijke gemeenschap. Daarom is het steeds wenselijker om de resultaten van deze onderzoeken te publiceren in gespecialiseerde tijdschriften en in een breed toegankelijk formaat (Open Access).

PROGRAMMA (13:00 – 17:00)
De lokale wetenschappelijke tijdschriften
Clément Dessy (comité de rédaction de la revue Textyles)
Anne Peretz (rédactrice en chef adjointe de la Revue médicale de Bruxelles)
Christian Vandermotten (éditeur de la revue Belgeo)
En andere tijdschriften die bevestigd moeten worden…
De instellingen voor evaluatie en financiering van onderzoek
Véronique Halloin (Secrétaire générale du FNRS)
Jan Mertens (beleidsmedewerker van het FWO)
Jean-François Dechamp (DG Recherche et Innovation de la Commission européenne)
Marc Vanholsbeek (Directeur général adjoint de la Direction de la recherche scientifique de la FWB)
Alternatieve projecten
Nele Bracke (Adviseur Onderzoeksbeleid UGent)
Slow Science (naam nog te bevestigen)